Haccın farzları, 3 rükünden oluşur. Bunlar Allah'ın gücü yeten Müslümanlara ömründe bir kere yapmasını emrettiği hac görevinde uyulması kesin gereken kurallardır. Bu farzlardan birinin eksik olması hac ibadetinin sahih olmamasına sebep olur. Haccın tamamlanması için farzları dışında uyulması gereken vacipleri ve sünnetleri de bulunmaktadır.
Haccın bir kişiye farz olması için de birtakım şartları vardır.
Haccın farzları nelerdir?
Haccın rükünleri, mahiyetini teşkil eden farzları üçtür.
1) İhrama girmek
İhram, bir şeyi kendine haram kılmak demektir. Hürmet edilmesi gereken makama girildiğinde birtakım şeylerden kesin olarak kaçınmak demektir. İhrama girmek için niyet ve telbiye şarttır. Kişi Hacca yahut umre için ihrama girdiğine niyet etmelidir ve telbiye getirmelidir. İhram, haccı veya umreyi veya her ikisini yerine getirmek için, mübah olan şeylerin bir kısmını geçici olarak kendine haram kılmaktır. Telbiye, şu sözleri söylemektir:
' Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyk la şerike leke lebbeyk, innel Muhammede ven nimete leke vel mülke laşerike lek'
2) Arafat'ta vakfe etmek yani bir müddet durmak
Arafat Mekke'nin güney doğusunda 6 saat uzaklıkta bulunan bir yerdir. Hac için Arafat'ta durma zamanı, zilhicce ayının dokuzuna rastlayan arife günün zeval vaktinden itibaren kurban bayramının ilk günkü fecrine kadar olan zamanın herhangi bir kısmıdır.
Bu zaman zarfı içerisinde kişi bir dakika dahi Arafat'ta beklemiş olsa farzı yerine getirmiş olur. Herhangi bir sebepten dolayı beklerken uyumak veya baygın olmak da durmakla eşittir, farz yerine gelmiş olur. Önemli olan tayin edilen vakit içerisinde Arafat'ta bulunmaktır. Bu zamanın dışında yapılan ziyaret ile farz yerine getirilmiş sayılmaz. Nasıl ki gecikmeli bir zamanda yapılan vakfe caiz değilse vaktinden önce de yapılan vakfe farzı karşılamaz. Eğer hacılar Arefe günü sanarak Arafat'ta durduktan sonra zilhiccenin sekizinci günü olduğu anlaşılırsa Arefe günü yani bir sonraki gün tekrar durmaları gerekir.
3) Kâbe'yi tavaf etmek
Arafat'ta vakfeden sonra Kâbe-i muazzamanın etrafında yedi kere olmak şartıyla dolaşmaktan ibarettir ki, bunun dört keresi farz olan bir rükündür. Ziyaret tavafının vakti kurban bayramının birinci günü fecir doğduktan sonra son gününe kadardır. Bu sürenin herhangi bir kısmında yapılacak tavaf ile hac farizası tamamlanmış olur. Tavaf, lügatte ziyaret etmek demektir ve bir şeyin etrafında dolanmak manasına gelir. Tavaf edene Taif, tavaf edilen yere de metaf denir. Din deyiminde tavaf, Kâbe'nin etrafını yedi defa dönmekten ibarettir.
Haccın farz olmasının şartları nelerdir?
Haccın bir kişiye farz kılınması için 8 şarttı vardır.
- Müslüman olmalıdır.
- Buluğa ermiş olmalıdır
- Akıl sahibi olmalıdır
- Hür olmalıdır.
- Haccın farz olduğunu bilmelidir bu bilinçle ibadetini yapmalıdır
- Hac için yeterli vakti ve imkânı olmalıdır
- Geride bırakacağı ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmelidir.
- Hacca gidip gelecek kadar yanında parası bulunmalıdır.
